اقتصاد و رشد آن یکی از مهم‌ترین مباحث در تمام کسب‌وکارهاست. برای دستیابی به یک اقتصاد قدرتمند و درست، نیروی انسانی باید نقش پررنگ‌تری ایفا کرده و مهارت‌ها و دانش خود را عرضه کند. در واقع نیروی کارآمد است که یک اقتصاد پایدار و رو به رشد را ایجاد می‌کند. توسعه اقتصادی زمانی میسر می‌شود که نیروی انسانی با وظایف خود آشنایی داشته و برای توسعه مجموعه از توان و دانش خود استفاده کند. البته برای توسعه و رشد اقتصاد پارامترهای زیادی لازم است که مهم‌ترین آن نیروی انسانی است.
توسعه اقتصادی چیست؟
اقتصاد ساختاری نامشخص و چندبعدی دارد که منجر به تولید، رونق و درآمد سالانه می‌شود. توسعه اقتصادی شامل فرآیندها و اقداماتی می‌شود که به تولید و تحولات مالی می‌شود. رشد اقتصادی در ایجاد تغییرات در تمام حوزه‌های مربوطه نقش ایفا کرده و به بهبود کیفیت زندگی مردم، کاهش فقر، ارتقا سطح بهداشت، اشتغال و توزیع عادلانه درآمد کمک می‌کند.
توسعه اقتصادی باید پایدار و فراگیر باشد. در واقع رشد اقتصاد تنها به معنای رشد و افزایش عددی تولید ناخالص داخلی نیست بلکه تغییرات شگرف و عمیق در ظرفیت‌های نهادی کشور است. در دیدگاه به‌روز و نوین به اقتصاد، انسان‌ها تنها ابزاری برای تولید نیستند، آن‌ها محور و مرکزیت توسعه اقتصاد است. کشورهایی می‌توانند توسعه پایدار را تجربه کنند که بر تاثیر منابع انسانی در رشد اقتصاد کمک کنند.
نقش سرمایه انسانی در توسعه اقتصادی
زمانی که نیروی انسانی با سلامت، دانش، مهارت و تجربه تمرکز خود را بر فعالیت‌ها و امور بگذارد، بهره‌وری مجموعه افزایش می‌یابد. منابع انسانی خلاق، نوآور و کارآمد روش‌ها و راهکارهای بهتری برای تولیدات بیشتر و باکیفیت‌تر خواهد داشت و همین امر موجب بهبود راندمان اقتصاد می‌شود. افراد تحصیل‌کرده و توانمند، با استفاده از فناوری به بازدهی و سودآوری بیشتر سازمان یا حتی کشور کمک می‌کند.
از طرف دیگر، توسعه فناوری، خود به عنوان یک روش برای رشد اقتصادی بهتر به شمار می‌رود. نیروی انسانی باعث ارتقا سطح نظام حکمرانی، آموزش، بهداشت و قانون‌گذاری شده و بستر مناسبی را برای سرمایه‌گذاری و رشد اقتصاد فراهم می‌آورد. زمانی که منابع انسانی در توسعه اقتصاد نقش ایفا کنند، اشتغال‌زایی و درآمدزایی صورت می‌گیرد. گسترش مشاغل به افزایش سطح زندگی مردم، کاهش فقر و نابرابر و ناعدالتی مالی می‌شود.
اهمیت رشد اقتصادی در دنیای امروز
با توسعه اقتصاد یک سازمان، سطح کیفیت زندگی کارمندان ارتقا یافته و تولید بیشتر می‌شود. در نتیجه توسعه اقتصادی یک سازمان، فرصت‌های شغلی جدید روی کار آمده و رفاه کارکنان، روند صعودی و مثبتی در پیش می‌گیرد. توسعه هر چه بیشتر اقتصاد یک سازمان باعث بهبود بسیاری از چالش‌های مجموعه می‌شود. درآمدهای سازمان از طریق توسعه و ارتقا اقتصاد ممکن شده و چرخه رشد با کمک منابع انسانی به حرکت در می‌آید.
توان رقابت با حریف‌های بین‌المللی و داخلی یکی دیگر از دلایل اهمیت توسعه اقتصادی است. دسترسی بدون محدودیت به بازارهای جهانی و داخلی یک دستاورد مهم برای کشورها و سازمان‌ها می‌شود. سازمانی که از نظر اقتصادی در جایگاه و موقعیت خوبی قرار داشته باشد، کارمندان رضایتمندتری دارد.
شاخص‌های سنجش سرمایه انسانی
به معیارهایی که بر اساس آن توانمندی‌های کارمندان بررسی و ارزیابی شود، شاخص سنجش سرمایه انسانی می‌گویند. در واقع این معیارها برای اندازه‌گیری کمیت و کیفیت منابع انسانی یک سازمان به کار می‌رود. اولین شاخص سنجش سرمایه انسانی، میزان تحصیلات کارکنان است. کارمندان باسواد و تحصیل‌کرده با چالش‌ها و موقعیت‌ها به شکل مناسبی روبه‌رو شده و عکس‌العمل‌های درستی از خود نشان می‌دهند.
میزان دسترسی کارمندان به منابع آموزشی و کسب مهارت‌های جدید به نوآوری و افزایش بهره‌وری سازمان کمک می‌کند و این امر باعث توسعه اقتصاد می‌شود. بهره‌وری نیروی کار، یکی از شاخص‌های ارزیابی منابع انسانی است؛ نرخ مشارکت اقتصادی جمعیت فعال، تولید ناخالص داخلی و ارزش‌های افزوده سازمان موجب از جمله عواملی است که بهره‌وری و راندمان سازمان را توسط آن می‌سنجند.
کارکنان برای این که در محیط کار خود فعالیت مناسبی داشته باشند، باید از سلامت و امید به زندگی برخوردار باشند. وضعیت جسمانی، دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی و همچنین تغذیه خوب از شاخص‌های سلامت و امید به زندگی است. نرخ اشتغال و بیکاری در تمام گروه‌های سنی و جنس و کیفیت شغل در سازمان نشان‌دهنده وضعیت اقتصاد و توسعه‌یافتگی مجموعه می‌باشد.
راهکارهایی برای مشارکت بیشتر نیروی انسانی در اقتصاد
- آموزش‌های متناسب با نیاز سازمان و توانمندسازی نیروی انسانی، به تقویت مهارت‌ها و دانش نیروها کمک می‌کند.
- با بهینه‌سازی و کاهش موانع برای متقاضیان مشاغل مختلف و اصلاح ساختار بازار کار سازمان، فرهنگ توسعه کار، تولید و کارآفرینی را نتیجه داده و شرایط کار برای تمامی افراد تسهیل می‌شود.
- یکی از راهکارهای افزایش مشارکت نیروی انسانی در توسعه اقتصاد، ایجاد روحیه و انگیزه با تشویق و حمایت از کارکنان است. ارائه وام و تسهیلات، پاداش، خدمات رفاهی و … است.
- ساده‌سازی فرآیند کارفرمایی و ثبت شرکت‌ها در توسعه اقتصادی تاثیر بسزایی دارد.
- با توسعه نوآوری و فناوری، زیرساخت‌های لازم برای مشاغل آنلاین و فعالیت آسان‌تر فراهم می‌شود. سرمایه‌گذاری بر نوآوری‌ها و ایده‌های جدید حوزه فناوری و اطلاعات، کسب‌وکارهای آنلاین می‌تواند باعث رشد اقتصادی شود.
- در یک سازمان پویا و ارتقایافته، برای توسعه هر چه بیشتر اقتصاد و راندمان باید در کارکنان نیروی مضاعف ایجاد کرده و این کار تنها با فراهم کردن شرایط امکان‌پذیر است.
- توسعه و پویاسازی باید در تمام سطح سازمان صورت گرفته و با هدف جلوگیری از ترک شغل و ارتقای توانایی‌های منابع انسانی انجام شود.
- گاهی اوقات باید در سیاست‌گذاری‌های جذب استعدادها و نخبگان بازنگری شده تا بستر برای فعالیت افراد متخصص فراهم شده و امتیازات ویژه‌ای برای نخبگان درنظر گرفته شده تا آمار ترک جایگاه شغلی و غیبت کاهش یابد.
جمعبندی
توسعه اقتصادی تنها به معنای تولید و کسب درآمد خالص نیست، بلکه به اقداماتی اطلاق می‌شود که باعث ایجاد ثبات در رفاه، کاهش فقر و بهبود کیفیت زندگی است. توسعه اقتصادی می‌تواند در سطح یک سازمان یا کشور رخ دهد. در سازمان‌ها، منابع انسانی از ابزارهای مهم برای توسعه دادن اقتصاد و راندمان شناخته می‌شود. آموزش دیده بودن، توانا بودن و سلامت نیروی کار از جمله عوامل موثر بر توسعه اقتصادی است. میزان پیشرفت و توسعه اقتصاد یک سازمان را می‌‌توان با درآمد نابرابر، نرخ فقر، بیکاری، شاخص توسعه انسانی و تولید ناخالص سرانه قابل اندازه‌گیری است.